Ο Νομός Μεσσηνίας βρίσκεται στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο και περικλείεται από τον ποταμό Νέδα και τα Αρκαδικά όρη στα βόρεια, από τον Ταΰγετο στα ανατολικά, από τον Μεσσηνιακό Κόλπο στα νότια και από το Ιόνιο Πέλαγος στα δυτικά. Πρόκειται για μια περιοχή με σημαντικούς ορεινούς όγκους, αλλά και έυφορα πεδινά εδάφη, όπου ο αγροτικός τομέας παραμένει σημαντικός ακόμα και σήμερα με κύρια προϊόντα τα σύκα, τα σταφύλια και το κρασί, τα πορτοκάλια, τις ελιές και το λάδι. Ο νομός στηρίζει την οικονομία του και στον κλάδο του τουρισμού που είναι αρκετά ανεπτυγμένος δεδομένου ότι η Μεσσηνία διαθέτει πλήθος μνημείων και ιστορικών τόπων, ενώ συνδιάζει τις υπέροχες παραλίες με την άγρια ομορφιά των ορεινών της περιοχών. Το νοτιοανατολικό κομμάτι του νομού αποτελεί τη Μεσσηνιακή Μάνη που χαρακτηρίζεται από δασώδη παραθαλάσσια μέρη σε αντίθεση με τη γειτονική Λακωνική Μάνη με το άγριο και πετρώδες παράκτιο τοπίο. Η Καρδαμύλη είναι η πιο σημαντική κωμόπολη της περιοχής που συνιστά σημαντικό τουριστικό προορισμό. Τα νοτιοδυτικά του νομού αποτελούν την χερσόνησο της Μεθώνης και της Κορώνης, όπου οι δύο κωμοπόλεις μαζί με αυτήν της Πύλου αποτελούν πόλο έλξης Ελλήνων και ξένων επισκεπτών. Η περιοχή της Κυπαρισσίας στα βορειοδυτικά φημίζεται για τις όμορφες παραλίες της, ενώ στο βόρειο τμήμα του νομού κυριαρχούν τα ορεινά τοπία του Ταϋγέτου γεμάτα αντιθέσεις, με ορθοπλαγιές, φαράγγια, σπήλαια, πηγές, ποτάμια και εναλλαγές πλούσιας βλάστησης και βραχώδους τοπίου.
Πρωτεύουσα του νομού είναι η Καλαμάτα που αποτελεί εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο, καθώς και σημαντικό λιμάνι. Βρίσκεται στην καρδιά του καταγάλανου Μεσσηνιακού Κόλπου και στους πρόποδες του επιβλητικού Ταϋγέτου. Είναι μια σύγχρονη πόλη με έντονη δραστηριότητα, όπου σήμα κατατεθέν αποτελεί η επιμήκης παραλιακή ζώνη που συνιστά τόπο συνάντησης και αναψυχής ντόπιων και επισκεπτών. Η Καλαμάτα διαθέτει τέσσερα σημαντικά μουσεία, το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, το Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Καλαμάτας, το Λαογραφικό της Μουσείο και το μοναδικό υπαίθριο Μουσείο Σιδηροδρόμων. Λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη βρίσκεται η Αρχαία Μεσσήνη, ένας αρχαιολογικός χώρος που έχει αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια και χαρακτηρίζεται από την μεγάλη του έκταση, το πλήθος των μνημείων που περιλαμβάνει, όπως το αρχαίο Θέατρο της Μεσσήνης και η Κρήνη Αρσινόη, και την καλή κατάσταση στην οποία σώζονται. Άλλες σημαντικές πόλεις του νομού είναι τα Φιλιατρά, η Πύλος, η Κορώνη, η Μεθώνη και η Καρδαμύλη.
